Havza’nın Mısmılağaç Mahallesi ilginç bir özelliği ile dikkat çekiyor. İsmi Mısmılağaç olmasına rağmen ‘Yahyalar mahallesi’ olarak tanınan bu mahallede, asırlardır değişmeyen bir gelenek devam ediyor. Mahallede çocuğu erkek doğanlara Yahya, kız doğanlara ise Satı ismi veriliyor.
Şehit Yahya Dede tüm mahalleye isim babalığı yapıyor
Yaklaşık 200 hanenin bulunduğu ve ortalama 720 kişinin yaşadığı mahallede, lakapsız hiçbir erkek yok. Yahyaların karışmaması için, her vatandaş kendi aralarında birbirlerine lakaplarıyla hitap ediyor. Mahallede tüm erkeklere Yahya ismini veren ise, köyde bulunan bir türbe. İsmi Şehit Yahya Dede olarak bilinen bir zatın mezarının bulunduğu türbe, tüm mahalleye isim babalığı yapıyor. Yöre sakinleri Yahya Dede’nin, Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya göç ettikleri dönemde yaşamış olan ve savaşlarda şehit olan evliya bir zat olduğunu söylüyor. Vatandaşlara göre, Yahya Dede Türbesi, köye isim babalığının yanı sıra, bereket ve huzur veriyor.
Köylüler arasında dolaşan bir rivayete göre, çocuğu olmayan insanlar Yahya Dede Türbesi’ni ziyaret edip dua ettiklerinde çocuk sahibi olabiliyor. Bu nedenle vatandaşlar yeni doğan çocuklarına Yahya adını veriyor. Asırlardır süren bu gelenek nedeniyle de mahallede bulunan yüzlerce erkeğe Yahya ismi verildi. Vatandaşlar, yüzyıllardır bu geleneğin sürdüğünü belirterek, "Burada her evde en az bir Yahya vardır. Hatta bir evde dede, baba, oğul ve torun aynı ismi taşıyabiliyor" dedi.