Irak Merkezi Yönetimi’nin yanı sıra Türkiye ve İran’ın uyarılarına rağmen Kuzey Irak’ta ve Kerkük’ün de yer aldığı tartışmalı bölgelerde referandum dün gerçekleştirildi. Kerkük’te Kürt bölgesinde katılımın yüksek düzeyde olduğu referandumu Irak Türkmen Cephesi boykot etti. Türkmen ve Arapların böyük bölümü sandığa gitmedi. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKYB) Başbakanı Neçirvan Barzani, olası bir Kürt devletinin Türkiye için tehdit olmayacağını söyledi.
5 milyon kişi oy verdi
Referandumda oy verme işlemi Sabah yerel saatle 07.00’de başladı, akşam 20.00’ye kadar sürdü. 5 milyon 200 bin seçmen oy kullanırken, katılım oranının yüzde 78 olduğu belirtildi. IKBY Başkanı Mesud Barzani karargâhının bulunduğu Pirmam (Selahaddin) ilçesinde Oyunu kullandı. Barzani’den sonra oğlu Güvenlik Konseyi Müsteşarı Mesrur Barzani de aynı sandıkta oy kullandı. Barzani, açıklama yapmadan ayrıldı.
Erbil’deki Rotana Otel’de oyunu kullandıktan sonra açıklama yapan IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani, olumlu ilişkilerin sürmesi için Türkiye’ye mesaj verdi. Türkiye ile 1991’den bu yana çok iyi ilişkiler geliştirdiklerini ifade eden Barzani, “Gerçekten zor zamanlarımızda bize yardım eli uzatan ülke Türkiye olmuştur. IKBY’ye sunduğu yardımlarından dolayı her zaman Türkiye’ye şükran borçluyuz” dedi.
Barzani, şöyle devam etti: “Referandum asla Türkiye’ye tehdit niteliğinde değildir. Bunun yanında hiçbir komşu ülkenin güvenliğini bozacak bir tehdit faktörü olmadık. Kürt bölgesinin temennisi, neden böylesi bir kararın alındığını Türkiye’nin anlamasıdır. Bu konuya ilişkin (Türkiye’nin) daha sakin bir şekilde hareket etmesini temenni ediyoruz. Türkiye, bunu kendisine bir tehdit olarak görmemeli çünkü biz hiç kimseye tehdit değiliz.”
Sabahın ilk ışıkları ile birlikte uzun araç konvoyları eşliğinde seçim sandıklarına giden Kerküklü Kürtler, oyunu kullanmak için uzun süre bekledi. Oy vermeye gelenlerin milli giysilerini giymesi dikkat çekti. Bazı seçmenler oyunu göstererek kullandı, bazı seçmenler kendisi ile birlikte çocuklarının parmağına seçim boyası sürdü. Peşmerge ile asayiş ve referandum için görevlendirilen özel harekat timleri tarafından kentin tüm önemli noktaları tutulurken seçim sandıkları ve çevresi güvenlik çemberine alındı. Oy verme merkezlerindeki seçim sandıklarına girenler sıkı aramadan geçirildi. Kerkük ve çevresinde sayıları 5 binle ifade edilen peşmerge ise DAEŞ ve Haşdi Şabi’nin saldırısına karşı önemli noktalarda teyakkuza geçirildi.
Yüzde 90’ın üzerinde ‘evet’
Bağımsızlık referandumuna ilişkin ilk sonuçlar saat 19.00’da sandıkların kapanmasının ardından, 22.00 sıralarında gelmeye başladı. Saat 23.30 itibariyle yaklaşık 285 bin oyun sayımı tamamlandı. Bu saat itibariyle, “evet” oyu kullananların oranı yüzde 93,29, “hayır” oyu kullananların oranı ise yüzde 6,71 olarak belirlendi. Sayılan oylara göre; Erbil’de yüzde 86, Ninova’da yüzde 80, Duhok’ta yüzde 90, Kerkük’te yüzde 78, Zaho’da yüzde 94, Süleymaniye’de 67, Rewanduz’da yüzde 90, Çoman’da yüzde 91, Akre’de yüzde 94, Şeyhan yüzde 90 ve Tuzhurmatu’da yüzde 67 oranında “evet” oyu kullanıldı.
Süleymaniye’de diğer bölgelere göre “evet” oyunun düşük çıkmasında Goran hareketi ile Kürdistan Yurtseverler Birliği içinde muhalif grupların etkisinin olduğu belirtiliyor.
Tuzhurmatu’da çatışma çıktı 1 peşmerge öldü
Referandumda oy verme işlemi sürerken Kerkük’ün Tuzhurmatu bölgesinde faaliyet sürdüren pemergelerin mevzilerine bir grup tarafından sızma yapıldı. Açılan ateş sonucu bir peşmerge öldü. KDP Tuzhurmatu Asayiş Sorumlusu Muhammed Faik, Tuzhurmatu’dan Diyala’nın Hanekin ilçesine gitmekte olan sekiz kişilik peşmerge grubuna Haşdi Şabi tarafından ateş açıldığını belirtti. Peşmergelerin yol kenarında mola verirken Haşdi Şabi’nin saldırısına maruz kaldığını iddia eden Faik, olayda bir peşmergenin hayatını kaybettiğini, ikisinin de yaralandığını belirtti. Faik, peşmergeye ateş açan grubun Haşdi Şabi çatısı altında yer alan ve çoğunluğu Türkmenlerden oluşan Asaib Ehlilhak örgütüne mensup olduğunu ileri sürdü.
Sokağa çıkma yasağı
Kerkük’ün yanı sıra tartışmalı bölgelere de sandıklar kuruldu. Irak Türkmen Cephesi (ITC) referandumu boykot ederek sandığa gitmedi. Bölgede Kürtlere yakın faaliyet sürdüren Türkmen, Arap ve Hristiyan grupları sandığa giderek oy kullandı. Erbil’de ise Türkmenlerin büyük bölümü sandığa giderek oyunu kullandı. Kerkük’te Kürtlerin yoğun yaşadığı semtlerde oy verme işlemi ve sonrasında coşkulu kalabalıklar sokaklara dökülerek sevinç gösterileri yaptı.
Irak’ın Özel Müdahale Birlikleri güçleri de Kerkük’e yerleşirken, oy verme işleminin sona ermesi üzerine valilik tarafından sokağa çıkma yasağı uygulandı. Valiliğin kararına rağmen sokağa çıkan binlerce kişi kutlamalara katıldı.
