Geçtiğimiz Aralık ayında yaklaşık 1,5 metre derinlikte bulunan mezar odasının gün yüzüne çıkarılması için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Müze Müdürlüğü uzman ekipleri tarafından yürütülen tespit kazısı çalışmaları yapılmıştı. Kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından Anıtlar Yüksek Kurulu Ankara 2. Bölge Koruma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mesut Bayat başkanlığında bir heyet ilçeye gelerek bölgede çalışma inceleme yaptı. Yapılan incelemelerde daha önce Osmanlı dönemine ait olduğu ve dükkân olduğu tahmin edilen yapının mezar odası olduğu ortaya çıktı.

İncelemeler sonunda bir açıklama yapan kurul üyelerinden Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Zeki İbrahimgil, “Ankara 2. Bölge Koruma Korulu olarak bölgede inceleme yaptık. Çorum Müzesi tarafından yapılan kazıda ortaya çıkan yapı erken dönem kriptalardan birisi. Kripta dediğimiz mezar odası. Mezar odasını tonoz ve giriş kısmında iki yanında girişleri var. Sembolik türbe tonoz üzerinde yer alıyor. Ama şuan ortaya çıkan bir mezar odası olduğu kesin” dedi.
İskilip ilçesinde 15 gün önce yürütülen alt yapı çalışmalarında tonozlu bir yapıya rastlandığını hatırlatan İl Kültür ve Turizm Müdürü Ömer Arslan, Ankara 2. Bölge Koruma Kurulu üyelerinin yaptığı inceleme sonunda yapının daha önce tahmin ettikleri gibi 13’cü ve 14’cü yüzyıllara ait bir türbe kriptası (mezar odası) olduğunun anlaşıldığını belirtti.

Şuan ortaya çıkan mevcut yapının mezar odası olduğunu ifade eden Arslan, “Burası aynı zamanda üzerinde bir türbenin mekanı burası. İskilip’in 1350 yılındaki tarihine de ışık tutacak bir çalışma başlatıyoruz. Türbenin kime ait olduğu ile ilgili çalışma yapılıyor. Bir taraftan da Koruma Kurulu karağı gereğinde röleve projesi hazırlanacak. Bu mekanın korunması için belediyemiz gerekli çalışmaları yapacak. Daha sonraki aşamalarda ise yeni bir planlamadan sonra devam edecek” diye konuştu.
Bu mekanın ortaya çıkarılabilmesi için özel mülkiyete ait olan mevcut yapının üzerinde bulunan iş yerlerinin kamulaştırılmasının gerektiğini kaydeden Arslan, “Şuan iki veya üç iş yerinin mevcut odasının üzerinde olduğu anlaşılıyor. Bu sorun çözüldükten sonra buradaki nihai restorasyon çalışmaları tamamlanmış olacak” ifadelerini kullandı.

İskilip Belediye Başkanı Recep Çatma ise İskilip için tarihi bir gün olduğunu belirterek, “Daha önce Çorum Müzesi ve İl Kültür Müdürlüğümüzün bölgede yaptığı kazı tespit çalışmalarının ardından Ankara’dan gelen heyet incelemelerde bulundu. Çalışma sonunda burasının Selçuklu’nun son dönemi, Osmanlı döneminin erken dönemine ait mezar olduğu kanaatine varıldı. Şuanda bir mezarın kime ve kaç yılına ait olduğu ile ilgili araştırma yapılacak. Bu arada röleve çalışması yapıldıktan sonra bir sonraki aşama olan koruma altına mı alınacak yoksa başka bir çalışmamı yapılacak ona karar verilecek” şeklinde konuştu.
İncelemeler sırasında Müze Müdürü Metin Çakar, Hitit Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Önder İpek, eski İl Kültür ve Turizm Müdürü Ahmet Ertekin de hazır bulundu.